Τετάρτη 20 Μαρτίου 2013

theartproject 3ος κύκλος, Μάρτιος-Ᾱπρίλιος 2013


Αγαπητοί συνάδελφοι,
φίλες και φίλοι
Τα προηγούμενα δύο χρόνια δημιουργήσαμε τα projects, ή αλλιώς ψηφιακές εκθέσεις των έργων των μαθητών μας.
Τα παρουσιάσαμε
·        το 2010-11 ως δράση 60 ημερών "ζωγραφίζω κάθε μέρα" στις ιστοσελίδες για το 
Δημοτικό και για το 
·        το 2011-12 ως  δράση 40 ημερών δίνοντας έμφαση στη διαδικασία της πορείας ενός έργου απο την ιχνογράφηση της ιδέας ως την τελική του διατύπωση, στην ιστοσελίδα  

Στο project της φετινής χρονιάς θα παρουσιάσουμε τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά αναπαριστούν το χώρο.

 Στη ζωγραφική ως γνωστόν ο χώρος είναι το κυρίαρχο ζήτημα από καταβολής της αναπαράστασης. Πώς δηλαδή, μπορεί να μεταφερθεί στις δύο διαστάσεις της ζωγραφικής επιφάνειας, ο τρισδιάστατος χώρος της αντίληψής μας. Από τις αγγειογραφίες της αρχαίας Ελλάδος ως την προοπτική της Αναγέννησης και από τις αβαθείς, ή αντίστροφης προοπτικής εικόνες της βυζαντινής αγιογραφίας ως τις πολλαπλές οπτικές γωνίες του Κυβισμού, οι ζωγράφοι διερεύνησαν τρόπους αναπαράστασης του χώρου και των αντικειμένων. Και πάντοτε σε ευθεία αναλογία με τις κοσμοθεωρίες της εποχής τους.
Στη γλυπτική, καθώς δημιουργούνται τρισδιάστατα αντικείμενα, δεν χρειάζεται να δημιουργηθεί ψευδαισθητικά ο χώρος.
Η μία αντίληψη του χώρου θεωρεί ότι το γλυπτό τοποθετείται ως αντικείμενο στον πραγματικό τρισδιάστατο χώρο, σχετίζεται με αυτόν, προσαρμόζει την κλίμακά του,  συνδιαλέγεται με το φως.
Η άλλη αντίληψη του χώρου[1] θεωρεί ότι ο χώρος δεν είναι κάτι το οποίο προϋπάρχει και έρχεται το γλυπτό  να πάρει  θέση εντός του, αλλά ότι το γλυπτό «διανοίγει» το χώρο. Το γλυπτό δεν εντάσσεται εντός του χώρου, τον δημιουργεί,  τον ξανοίγει και η σπουδαιότητά του έγκειται σε αυτήν του, ακριβώς, τη δυνατότητα.

Ζωγραφική απεικόνιση του χώρου και γλυπτική παρουσία στο χώρο

Αυτοί είναι οι δύο άξονες στους οποίους θα κινηθεί η  παρουσίαση μαθητικών έργων στο φετινό ιστολόγιο,
που έχει για τίτλο

"ο χώρος στην εικαστική δημιουργία των μαθητών"


Η δράση θα διαρκέσει 30 σχολικές ημέρες, από 10 Μαρτίου έως 21 Απριλίου.
Οι κωδικοί πρόσβασης θα σας σταλούν, όπως και τις άλλες χρονιές, για να διαχειρίζεστε εσείς το ιστολόγιο.


Θέματα για όλους:


Ζωγραφικός Χώρος:
το τοπίο:
το αστικό, το αγροτικό, το νησιωτικό τοπίο/ η πόλη μου/ οι πολυκατοικίες/ τα χωράφια/ η θάλασσα κλπ
Ο δρόμος:
Στην εξοχή/στην πόλη/στο χωριό/στην άκρη του βουνού/ ο ίσιος δρόμος/ ο φιδογυριστός δρόμος/μονοπάτια κλπ
Εσωτερικός χώρος
Το σπίτι μου/το δωμάτιό μου/ / η τάξη μου/ η κάτοψη του σπιτιού μου/ το κατώφλι/ το σπίτι μέσα στο σπίτι/ το διαφανές σπίτι/το σπίτι που ονειρεύτηκα/το δωμάτιο  που θυμάμαι/ η κινηματογραφική αίθουσα κλπ
Εξωτερικός χώρος
Πετώντας στα σύννεφα/ με τα μάτια του γερακιού/ από την κορυφή του βουνού/ από τη στέγη/ από την κορυφή του δέντρου/ με τα μάτια του μέρμηγκα κλπ


Γλυπτικός Χώρος:
Όλα τα παραπάνω και ό,τι άλλο μπορεί να αποκτήσει τρεις διαστάσεις και να σταθεί αυτόνομο ή ως μέρος μιάς ευρύτερης σύνθεσης, σε όποιο υλικό (χαρτιά και αλευρόκολλα, κουτιά χάρτινα, πλαστικά/χάρτινα μπουκάλια, πλαστελίνη, πηλός, αυτοσκληρούμενος πηλός κλπ) .
Σημαντικό: Καλό είναι να δοθεί η ευκαιρία στους μαθητές να δημιουργήσουν έργα και με τις δύο αντιλήψεις για τη σχέση γλυπτού και χώρου, όπως περιγράφηκαν παραπάνω. Συγκεκριμένα δίνεται η οδηγία στους μαθητές, είτε ότι φιάχνουν ένα αντικείμενο για να τοποθετηθεί μέσα στο χώρο (πάνω στο θρανίο, πάνω στο βάθρο, μέσα στην τάξη κλπ) είτε ότι φιάχνουν ένα αντικείμενο το οποίο θα ξανοίξει το χώρο, θα σπρώξει από μέσα προς τα έξω με τη δύναμη της μορφής του και θα δημουργήσει  χώρο (μέσα στην τάξη, πάνω στο βάθρο, πάνω στο θρανίο κλπ).
Τα αντικείμενα που θα δημιουργηθούν μπορεί εξωτερικά και να μην έχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις και ο θεατής να μην μπορεί να δει διαφορές, όμως ο μαθητής την ώρα που θα δημιουργεί  θα έχει ο ίδιος διαφορετικό τρόπο αντίληψης για το έργο του, και αυτό, σε αυτή την περίπτωση, είναι το ζητούμενο.
Με τα λόγια του Ροντέν
«..να βλέπεις πάντα μία επιφάνεια σαν την άκρη ενός όγκου, σαν το σημείο που εξέχει και διευθύνεται προς εσένα [..]σαν κάτι που ανθίζει από μέσα προς τα έξω, όπως αυτή η ζωή..».[2]

"ο χώρος στην εικαστική δημιουργία των μαθητών"




[1] Για το ζήτημα αυτό βλέπε Heidegger, M., H Tέχνη και ο Χώρος (Die Kunst und der Raum, Erker  Verlag,  St.  Gallen: 1969) εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Γ.Τζαβάρας, Ινδικτος, Αθήνα:2006. Σποραδικά αποσπάσματα από την εισαγωγή:  για τον Πλάτωνα κάθε υλικό πράγμα βρίσκεται σε κάποιο τόπο και καταλαμβάνει κάποιο χώρο. Για τον Χάϊντεγκερ ο χώρος υπάρχει «μόνο επειδή εμείς τον έχουμε πρωτύτερα «διανοίξει».  Αντίθετα προς την κοινή πεποίθηση ότι τα γλυπτά επιτυγχάνουν μία αναμέτρηση» με το χώρο, ο Χάιντεγκερ λέει  «Τότε η τέχνη ως γλυπτική δεν είναι κατάληψη του χώρου. Τότε η γλυπτική δεν είναι μία αναμέτρηση με το χώρο. Τότε η γλυπτική είναι η ενσάρκωση τόπων, οι οποίοι ξανοίγοντας μια περιοχή και διαφυλάσσοντάς την, συγκρατούν συναθροισμένη γύρω τους μια ελευθερία, η οποία χορηγεί στα εκάστοτε πράγματα μια παραμονή και στους ανθρώπους μια διαμονή εν μέσω των πραγμάτων», σελ.48.
Το γλυπτό ξανοίγει εκείνη την ευρυχωρία, την «ελεύθερη ευρύτητα», που είναι ο ανθρώπινος κόσμος [..]Το γλυπτό έργο επίσης, ξανοίγει τη γήινη σιγουριά[..] Πώς κατορθώνει ένα γλυπτό έργο  να επιφέρει τη σιγουριά; Το κατορθώνει με το ότι «κατατίθεται μέσα στο ογκώδες και στο βάρος της πέτρας, μέσα στη στερεότητα και ευλυγισία του ξύλου, μέσα στη σκληρότητα και λαμπρότητα του χαλκού». Το γλυπτό ανάγει τα χρησιμοποιούμενα υλικά σε μία σταθερότητα και ηρεμία που στέκεται υπεράνω της χρονικής φθοράς και της ανθρώπινης παραμέλησης.
Επίσης, για περισσότερα, βλέπε  Heidegger, M., Κτίζειν, Κατοικείν, Σκέπτεσθαι (“Bauen Wohnen Denken”, διάλεξη του 1951, στο Vorträge und Aufsätze, Klett-Cotta, 2004), εισαγωγή-μετάφραση Γ. Ξηροπαϊδης, Πλέθρον, Αθήνα:2008.
[2] Ρωκ,Φ., σύνθεση και απόδοση, Μαθήματα Τέχνης των Ενγκρ, Ροντέν, Μπουρντέλ, (1944), Παρουσία, Αθήνα:1995, σελ. 41

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου