Πλησιάζοντας τα Χριστούγεννα ας δούμε πώς οι καλλιτέχνες απεικόνισαν τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.

Ambrogio Lorenzetti, Ευαγγελισμός, 1344, τέμπερα και χρυσός σε ξύλο,127x120εκ., Εθνική Πινακοθήκη, Σιένα

Σύμφωνα με το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο  (Λουκ. 1,28-1,38) ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου χαρακτηρίζεται από πέντε στιγμές. Αυτές είναι:

1.Η εμφάνιση του Αγγέλου και ο χαιρετισμός, που απευθύνει στην Μαρία

2.Η αναγγελία της σύλληψης του εμβρύου και η γέννηση του υιού που η Μαρία θα καλέσει με το όνομα Ιησούν
 ("καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ
 ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν")

3.Η επεξήγηση του Αγγέλου για τον τρόπο της σύλληψης (μετά την ερώτηση που κάνει η Μαρία, πώς είναι δυνατόν να μου συμβεί αυτό, αφού άνδρα δεν γνωρίζω;
("πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;")

4.Η συγκατάνευση της Μαρίας και η σύλληψη, μέσω του Αγίου Πνεύματος και

5.Η αποχώρηση του Αγγέλου.

Στο έργο που παρουσιάζεται εδώ, ο καλλιτέχνης επιλέγει να σταθεί στο πιο προσωπικό και μυστηριακό σημείο της άμωμης σύλληψης. Δεν απεικονίζει το θέμα όπως μέχρι τότε συνηθιζόταν, δηλαδή τον Άγγελο και το χαιρετισμό (ο χαιρετισμός «χαίρε, κεχαριτωμένη. ο κύριος μετά σου» αναγράφεται κυκλικά στο φωτοστέφανο της Μαρίας). 

Ο Λορεντζέτι επιλέγει να απεικονίσει τρείς διαδοχικές στιγμές:  τη στιγμή που ο Άγγελος επεξηγεί πώς μπορεί να συμβεί η σύλληψη, τη στιγμή της συγκατάνευσης της Μαρίας και τη στιγμή της ίδιας της σύλληψης.

Η σκηνή εκτυλίσσεται από τα αριστερά προς τα δεξιά.
΄Εχει προηγηθεί ο χαιρετισμός του Αγγέλου προς τη Μαρία και η εξαγγελία ότι εκείνη, τυχερή απο όλες τις γυναίκες, θα γεννήσει τον υιό του Θεού.

Η σκηνή ανοίγει αμέσως μετά απο την ερώτηση της Μαρίας

"πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω"; 

Ο Άγγελος απαντά με τα λόγια “Non est impossibile apud Deum omne verbum”, ("ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα" δηλαδή, δεν είναι αδύνατον στον Θεόν κάθε τι). Τα λόγια αυτά είναι γραμμένα πάνω στον πίνακα και μοιάζει να βγαίνουν από το στόμα του Αγγέλου και να κατευθύνονται προς τη Μαρία. Το δάχτυλό του υψώνεται δίνοντας έμφαση στην αναφορά που κάνει στον Θεό.

Η Παναγία δεν κοιτάζει τον Άγγελο. Από το στόμα της βγαίνουν τα λόγια “Ecce Ancilla Domini” ("ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου"· αμέσως μετά θα ακολουθήσει το "γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου").

Η κατεύθυνση της γραμμένης φράσης πάνω στον πίνακα, μας οδηγεί να ακολουθήσουμε το βλέμμα της Μαρίας και να δούμε ότι κοιτάζει την εικόνα του Θεού, που εμφανίζεται ανάμεσα στις δύο αψίδες, που στεφανώνουν το έργο. 

Είναι η στιγμή που δίνει τη συγκατάθεσή της στο θέλημά του. Έχει εγκαταλείψει στα πόδια της το βιβλίο, έχει σταυρώσει τα χέρια στο στήθος και λέει «ναι» στο Θεό Πατέρα. 

Ο Lorenzetti μας δείχνει ότι η σύλληψη δεν είναι επιβεβλημένη από το Θεό αλλά ο ίδιος ο Θεός περιμένει τη συγκατάθεση της Μαρίας.

Ακολουθεί η τελική πράξη. 

Το Άγιο Πνεύμα, εμφανίζεται ως περιστέρι, που στέλνει ο Θεός προς τη Μαρία, για να συμβεί η σύλληψη.
("Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι" είχε εξηγήσει πριν λίγο ο ΄Αγγελος).

Χαρακτηριστικό μορφολογικά είναι το δάπεδο της σκηνής.

Τα πλακάκια δημιουργούν μία σκακιέρα.

Από τους άξονες της σκακιέρας οι κάθετες γραμμές  

συγκλίνουν προς ένα σημείο φυγής που βρίσκεται πάνω 

στον κεντρικό κιονίσκο. 

Οι παράλληλες γραμμές όμως ενώ πλησιάζουν όσο πάνε

προς το βάθος με μία σταδιακή μείωση, δεν ακολουθούν 

κάποιο κανόνα ως προς τις αποστάσεις τους. 

Η σκακιέρα δηλαδή του δαπέδου δεν είναι μαθηματικά ορθή 

αλλά εμπειρική,  προαναγγέλλει όμως την Κεντρική

Προοπτική που  θα χαρακτηρίσει την Αναγέννηση μετά το 

1400.